logo Stichting Trolleymaterieel Arnhem

Benzinebus 51 (oorspronkelijk 58, serie 52-58)

Ford Transit 149-59B/Verheul-Fokkerchassisnummer: 1006608
Bouwjaar 194626 zit- en 14 staanplaatsen
Provinciaal nummerM-75910
KentekenNB-51-98
In dienst: 2-9-1947uit dienst: 1962
Daarnaleswagen
vanaf 1968 Jeugdbibliobus
Eigendom: Stichting Veteraan Autobussen
bus
GETA 53 uit dezelfde serie als de 51, 1948 - Willemsplein. Foto P.E. van Gaart, archief E.J. Bouwman
bus
Ex GVA 51 als Jeugdbibliotheekbus, 7 april 1970 - Jansplein. Foto collectie Jaap Buurman

Na de 2e Wereldoorlog was er een groot tekort aan busmaterieel in Nederland. In 1946 importeerde Nederland 500 Ford-buschassis. Ruim 100 stuks kwamen in dienst bij NS-dochterondernemingen. De overige bij particuliere ondernemers en in (middel)grote steden.

Diverse carrosseriebedrijven bouwden de carrosserieën. De Arnhemse stadsbussen met de nummers 52-58 werden gebouwd door Fokker. Fokker bouwde deze bus in licentie van Verheul daar de productiecapaciteit bij die fabriek te klein was om het Nederlandse autobuswagenpark weer op volle sterkte te brengen. Door de oorlog waren er immers vele bussen vernietigd of meegenomen door de Duitse bezetter. Fokker was niet de enige niet busbouwer die bussen vervaardigde. Ook Aviolanda en De Schelde deden dit.

De 51 is een Ford trambus met een carrosserie naar ontwerp van Verheul. De bus is in 1947 met het nummer 58 in dienst gekomen op de stadsdienst van Arnhem. Na een verbouwing medio jaren vijftig kreeg de 58 het nummer 51. In totaal beschikte het vervoerbedrijf over veertien bussen van dit type waarvan acht met een carrosserie van Verheul-Fokker en zes met een van Jongerius.

Samen met zijn Brabantse soortgenoot, SVA-museumbus 353, geeft deze wagen een goed beeld van het busmaterieel dat in de jaren veertig en vijftig zo kenmerkend was voor de stadsdiensten in veel gemeenten. Na zijn actieve leven op de stadsdienst heeft deze bus vanaf 1962 als lesbus gediend voor chauffeurs en als reservebus. Daarna werd hij omgebouwd tot Jeugdbibliobus.

bus
SVA-ex GVA 51, 19 september 1998 in het Openluchtmuseum. Foto collectie Paul van Onzen
bus
SVA-ex GVA 51, september 2009 - Garage Connexxion. Foto Cees van de Wetering

In 1972 kwam de bus naar de SVA en werd in de jaren 80 gerestaureerd. De bij de ombouw tot bibliobus verwijderde uitstapdeuren waren nog aanwezig en werden teruggeplaatst. Helaas waren de stoelen en banken, op een paar exemplaren na, niet meer aanwezig. Er werden stoelen en banken uit BUT-trolley 132, die in 1984 als plukbus voor de restauratie van de 101 werd gebruikt, in de 51 geplaatst. Deze zijn echter wat afwijkend en ook wat groter dan de oorspronkelijke.

bus
Interieur van de GVA 53 na verbouwing. Foto GVA